ภาวะรกเกาะต่ำ (Lower uterine segment) หมายถึง ภาวะที่รกเกาะอยู่ที่ผนังมดลูกส่วนล่าง หรือใกล้ปากมดลูก ทำให้มีเลือดออกทางช่องคลอด หรือที่คนทั่วไปมักเรียกว่า “เลือดล้างหน้าเด็ก”
โดยทั่วไป หากมีภาวะรกเกาะต่ำ มักจะเกิดอาการเลือดออกหลังจากตั้งครรภ์นาน 6 เดือนกว่าขึ้นไป แต่สำหรับบางคนที่ฝากครรภ์ตั้งแต่เนิ่นๆ แพทย์สามารถตรวจพบภาวะรกเกาะต่ำได้ตั้งแต่ระยะ 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ ซึ่งในระยะแรกเลือดจะออกไม่มาก ไม่มีอาการปวดท้อง และมักจะหยุดไปเอง ต่อมาเลือดมักจะออกมาอีก และมีปริมาณมากขึ้น
สาเหตุที่มีความเกี่ยวข้องต่อการเกิดภาวะรกเกาะต่ำ
ภาวะรกเกาะต่ำ อาจเกิดได้จากความผิดปกติของรก ซึ่งรกใหญ่กว่า หรือบางกว่าปกติ หรือเกิดจากตัวคุณแม่เอง ซึ่งมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
- คุณแม่อายุมากกว่า 35 ปี
- เคยคลอดลูกแฝดทำให้รกมีขนาดใหญ่
- คุณแม่มีการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงผนังมดลูกไม่ดี ซึ่งอาจเคยเป็นเนื้องอกในมดลูก หรือเป็นเบาหวาน
- เกิดจากผลข้างเคียงของยารักษาความดันโลหิตสูง หรือจากการสูบบุหรี่มากกว่า 20 มวนต่อวัน
- ผนังมดลูกเกิดแผล จากการผ่าคลอด การแท้งที่ผ่านมา
ผลกระทบต่อคุณแม่ตั้งครรภ์เมื่อมีภาวะรกเกาะต่ำ
- ตกเลือด อาจเกิดอาการช็อกจากการเสียเลือด
- น้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด ส่งผลให้คลอดก่อนกำหนด
- ติดเชื้อหลังคลอด เนื่องจากมีเส้นเลือดแตกใกล้ปากมดลูก จึงทำให้ติดเชื้อง่าย
ผลกระทบต่อทารกในครรภ์เมื่อคุณแม่มีภาวะรกเกาะต่ำ
- เสียชีวิตจากการคลอดก่อนกำหนด
- น้ำหนักตัวน้อยกว่าอายุครรภ์ การเจริญเติบโตช้าในครรภ์
- มีความพิการแต่กำเนิด เช่น ระบบประสาทส่วนกลาง โรคหัวใจแต่กำเนิด โรคที่เกี่ยวกับระบบหายใจและระบบทางเดินอาหาร เป็นต้น
การฝากครรภ์ช่วยลดเสี่ยงอันตรายจากภาวะรกเกาะต่ำ
การแท้งบุตรที่เกิดจากภาวะรกเกาะต่ำนั้น ส่วนใหญ่เกิดเพราะคุณแม่ไม่ได้รับการฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลอย่างรวดเร็ว ทำให้แพทย์ไม่มีโอกาสได้ดูแลและคอยป้องกันให้กับคุณแม่ได้อย่างใกล้ชิดในขณะเริ่มตั้งครรภ์ เพราะวิธีการรักษาภาวะรกเกาะต่ำนั้น แพทย์จะฉีดยากันแท้งให้ในระยะเวลาที่เหมาะสมเท่านั้น
ดังนั้น หากท่านเริ่มมีอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือต้องการตรวจให้ทราบแน่ชัดว่าตั้งครรภ์หรือไม่ จะได้รีบฝากครรภ์ ก็สามารถเข้ามาปรึกษาแพทย์และรับการตรวจได้ที่ ศูนย์สูตินรีเวช โรงพยาบาลพญาไท ศรีราชา เราพร้อมให้บริการสุขภาพสตรีทุกวัยในทุกโรค ด้วยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งท่านสามารถเลือกตรวจกับแพทย์หญิงได้ด้วย