ภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย สาเหตุลูกโตไว

ในปัจจุบันพบเด็กที่มีภาวะฮอร์โมนหรือต่อมไร้ท่อผิดปกติมากขึ้น การเปลี่ยนจากวัยเด็กไปสู่วัยหนุ่มสาวนั้นเป็นเรื่องปกติ แต่หากเกิดความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายก่อนวัยอันควร อาจเป็นสัญญาณเตือนว่า เด็กๆ กำลังเป็นโรคหนุ่มสาวก่อนวัย

ภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย

เป็นภาวะที่เด็กผู้ชายหรือเด็กผู้หญิงเริ่มมีพัฒนาการทางเพศก่อนเกณฑ์ปกติ เนื่องจากมีฮอร์โมนเพศจากต่อมเพศออกมาเร็ว และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายอย่างเด่นชัด โดยจะพบในเด็กหญิงมากกว่าเด็กชายประมาณ 8–20 เท่า

วิธีสังเกตว่าลูกสาวเป็นสาวก่อนวัยหรือไม่

โดยปกติเด็กหญิงจะเริ่มเป็นสาวเมื่ออายุ 8-13 ปี

มีเต้านมโตก่อนอายุ 8 ปี โดยเริ่มมีก้อนเป็นไตใต้ลานหัวนมขนาด 1-2 ซม.
เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศ และรักแร้
เป็นสิว หน้ามัน มีกลิ่นตัว
สะโพกผาย
มีตกขาว และประจำเดือนก่อนอายุ 10 ปี
ส่วนสูงเพิ่มรวดเร็ว

วิธีสังเกตว่าลูกชายเป็นหนุ่มก่อนวัยหรือไม่

โดยปกติเด็กชายจะเริ่มเป็นหนุ่มเมื่ออายุ 9-14 ปี

ลูกอัณฑะ และองคชาติขยายตัว ก่อนอายุ 9 ปี
เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศ และรักแร้
เป็นสิว หน้ามัน มีกลิ่นตัว และเสียงแตกก่อนวัย
ส่วนสูงเพิ่มขึ้นรวดเร็ว

สิ่งสำคัญ คือ การเป็นหนุ่มก่อนวัยนั้นเริ่มจากการที่อัณฑะขยายใหญ่ขึ้น ซึ่งสังเกตได้ยากมาก

ผลกระทบของการเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย

ทางร่างกาย เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ตัวเตี้ยผิดปกติ ช่วงวัยเด็กและวัยรุ่น จะตัวสูงกว่าเพื่อนๆ เนื่องจากฮอร์โมนเพศทำให้เด็กโตเร็วเป็นผล ทำให้กระดูกปิดเร็ว ระยะการเจริญเติบโตจะสั้นกว่าคนทั่วไป ทำให้โตเป็นผู้ใหญ่ที่เตี้ยกว่าปกติ
ทางด้านจิตใจ เด็กจะเกิดความอับอาย เมื่อใจยังเป็นเด็กแต่ร่างกายเป็นหนุ่มสาว เด็กหญิงจะอับอายเรื่องเต้านมโต และไม่พร้อมที่จะดูแลตัวเองเรื่องการมีประจำเดือน รวมถึงความเสี่ยงที่จะถูกล่วงละเมิดทางเพศ

สาเหตุของการเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย ขึ้นกับหลายปัจจัย

ภาวะอ้วน ประวัติแรกเกิดน้ำหนักน้อยหรือเกิดก่อนกำหนด
พ่อแม่มีประวัติเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็ว เช่น พ่อเสียงแตกเร็ว หรือแม่มีประจำเดือนเร็ว ลูกก็อาจจะเป็นหนุ่มเป็นสาวเร็วได้
การมีเนื้องอกในสมอง สมองเคยขาดออกซิเจน หรือเคยติดเชื้อมาก่อน หรือเคยได้รับการฉายรังสีก็จะไปกระตุ้นให้ต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนเพศมาได้ หรือมีถุงน้ำรังไข่ พบได้น้อย แต่อันตราย
การได้รับสารหรืออาหารที่มีฮอร์โมนปนเปื้อน โดยเฉพาะเอสโตรเจนสังเคราะห์หรือสารที่ออกฤทธิ์เสมือนเอสโตรเจน

การตรวจวินิจฉัย

เมื่อสงสัยว่าลูกอาจมีภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย ควรรีบพาเด็กเข้ารับการตรวจร่างกายกับกุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อทันที เพราะนอกจากตรวจร่างกาย และประเมินการเจริญเติบโตแล้ว แพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยตามขั้นตอนดังนี้

ตรวจอายุกระดูก โดยทำการเอกซเรย์ที่กระดูกข้อมือซ้าย เพื่อประเมินว่ามีอายุกระดูกล้ำหน้ากว่าอายุจริงหรือไม่ ซึ่งจะส่งผลกระทบกับความสูงเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่
ตรวจเลือดวัดระดับฮอร์โมน โดยทำการทดสอบฮอร์โมน GnRH Stimulation Test เพื่อวัดระดับฮอร์โมนเพศในร่างกาย

การรักษาภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย

ในเด็กหญิงที่เป็นสาวเร็ว 90% มักไม่มีสาเหตุ ส่วนอีก 10% มีสาเหตุมาจากเนื้องอกในสมองหรือถุงน้ำรังไข่ ซึ่งถ้าหาสาเหตุไม่พบจะรักษาโดยการฉีดยาชะลอความสาว (GnRH analoque) โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อเดือนละ 1 ครั้ง อย่างสม่ำเสมอติดต่อกัน 3-5 ปี จนมีอายุประมาณ 11 -13 ปี

ในเด็กชายที่เป็นหนุ่มเร็ว 90% มักเกิดจากเนื้องอกในสมอง ดังนั้นในเด็กชายจึงต้องทำเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าบริเวณสมอง (MRI brain) ร่วมด้วย การรักษานั้น หากเป็นเนื้องอกในสมองต้องรักษาตามสาเหตุ เช่น การผ่าตัดหรือฉายแสง

รับมือลูกอย่างไร เมื่อเขามีภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย

หากเด็กตกอยู่ในภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย สิ่งที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรทำคือ

บอกให้เขารู้ว่ากำลังเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายของเขา อธิบายตามจริงโดยไม่โกหก
หมั่นให้ความรู้เรื่องเพศตามความเหมาะสม เพื่อให้เข้าใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย
ถ้าต้องเข้ารับการรักษาให้บอกถึงผลเสียหากไม่รีบรักษา

วิธีป้องกันความเสี่ยงภาวะหนุ่มสาวก่อนวัยที่ง่ายที่สุด

คือ การควบคุมน้ำหนักของเด็กให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน เด็ก ๆ ควรรับประทานอาหารตามโภชนาการที่เหมาะสม และทำกิจกรรมที่เคลื่อนไหวร่างกายอย่างสม่ำเสมอหรือออกกำลังกายเป็นประจำ

ภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย คือหนึ่งในภาวะที่เกี่ยวกับโรคของต่อมไร้ท่อ ซึ่งอาการในระยะแรกเริ่มนั้นจะสังเกตยากมาก ทำให้สายเกินแก้ ดังนั้นเด็กหญิงอายุก่อน 8 ขวบ และเด็กชาย ก่อน 9 ขวบ ควรเข้ารับการตรวจร่างกายหาความผิดปกติตั้งแต่ระยะเริ่มแรก เพื่อการป้องกัน และเพื่อให้พวกเขามีพัฒนาการและการเจริญเติบโตที่สมวัย

คลินิกต่อมไร้ท่อ โรคอ้วน และความสูงในเด็ก โรงพยาบาลพญาไทศรีราชา

โทร. 038-317333 ต่อ 2305 , 2337