พญ.รุจรวี จันทร์คำอ้าย
"การเป็นแพทย์ด้านนี้ เราดูแลโรคที่ค่อนข้างซับซ้อน และทำร่วมกันกับแพทย์หลายสาขา ดังนั้น นอกจากการมีใจรักแล้ว ยังต้องมีความละเอียดรอบคอบที่สูงมาก ถึงจะดูแลปัญหาของคนไข้ได้อย่างครอบคลุม และวินิจฉัยได้อย่างถูกต้อง บางโรคเป็นโรคที่รักษายาก เราจึงเป็นผู้ที่มองความสำคัญของคนไข้เป็นหลัก ต้องใส่ใจและยึดประโยชน์ของคนไข้เป็นสำคัญ เพื่อให้คนไข้ได้รับสิ่งที่ดีที่สุดเสมอ"
พญ.รุจรวี จันทร์คำอ้าย หรือคุณหมอพิ้งค์ สำเร็จการศึกษาแพทยศาสตร์บัณฑิต จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา จากนั้นได้ไปเป็นแพทย์ใช้ทุนชั้นปีที่หนึ่ง ที่โรงพยาบาลตราด โดยเป็นแพทย์เพิ่มพูนทักษะ ต่อด้วยการเป็นแพทย์ใช้ทุนอีกสองปีที่โรงพยาบาลพนัสนิคม แล้วจึงได้ศึกษาต่อวุฒิบัตรอายุรศาสตร์โรคเลือด หรือโลหิตวิทยา ที่คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล คุณหมอได้เล่าถึงแรงบันดาลใจและประสบการณ์ในการศึกษาว่า
“อายุรศาสตร์โรคเลือดเป็นอนุสาขาของแขนงอายุรกรรมอีกทีหนึ่ง ทว่าการเรียนสาขานี้ไม่จำเป็นต้องเรียนอายุรศาสตร์ทั่วไปสามปีก่อนที่หมอสนใจและเลือกศึกษาต่อด้านนี้ เพราะขณะที่หมอกำลังเรียนชั้นคลินิกในสามปีหลังของการเป็นนักศึกษาแพทย์ที่โรงพยาบาลสมเด็จ ณ ศรีราชา หมอได้เจอเคสคนไข้มะเร็งเม็ดเลือดขาวโดยมีอาจารย์หมอที่สอนทางด้านโลหิตวิทยาท่านหนึ่งที่เก่งมากๆ”
อายุรแพทย์โรคเลือดรักษาโรคอะไรบ้าง
คนไข้ของ คุณหมอรุจรวี ในศูนย์อายุรศาสตร์นั้น คุณหมอจะดูแลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของเม็ดเลือดซึ่งจะปรากฏโรคต่างๆ เช่น โรคโลหิตจาง ธาลัสซีเมีย การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ หรืออาจกล่าวได้ว่า ดูแลรักษาคนไข้ทั้งหมดที่มีความผิดปกติในระบบเลือด โดยแบ่งออกเป็นสองกลุ่มใหญ่…
“คนไข้ของหมอจะแยกเป็นสองกลุ่มหลักๆ กลุ่มแรก คือคนไข้โรคเลือดที่ไม่เกี่ยวข้องกับโรคมะเร็ง เช่น เป็นโรคทางพันธุกรรม ซึ่งที่พบบ่อยๆ ก็คือธาลัสซีเมีย รวมถึงโรคอื่นๆ ที่เป็นความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง อย่างคนที่มีเกล็ดเลือดสูงหรือต่ำเกินไป ที่ส่วนใหญ่มักมีความผิดปกติของไขกระดูก กับกลุ่มที่สอง คือคนไข้ที่มีความผิดปกติทางโลหิตเนื่องจากโรคมะเร็ง ซึ่งก็แบ่งได้เป็นโรคมะเร็งในเม็ดเลือดขาวทั้งแบบเรื้อรังและแบบเฉียบพลัน และโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง”
บทบาทและหน้าที่ของคุณหมอในฐานะอายุรแพทย์โรคเลือด
ใครก็ตามที่ได้รับการทักจากคนใกล้ชิดว่ามีผิวซีดลง หรือพบว่ามีจุดจ้ำเลือดในตัว อ่อนเพลียอย่างไม่รู้สาเหตุ มีเลือดออกผิดปกติตามจุดต่างๆ หรือคลำเจอก้อนในร่างกาย ลักษณะอาการกลุ่มนี้ควรได้รับการตรวจอย่างละเอียดโดยด่วน เพราะมีโอกาสที่จะเกี่ยวกับโรคเลือด
หรืออีกกรณีหนึ่ง สำหรับคนไข้ที่มาตรวจสุขภาพประจำปี แล้วพบความผิดปกติของระบบเลือด อาทิ มีปริมาณเม็ดเลือดแดงหรือมีเกล็ดเลือดสูงหรือต่ำเกินไป คนไข้ก็จะได้รับคำแนะนำให้มาพบแพทย์อายุรกรรมโรคเลือด เพื่อทำการวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริง…
“เมื่อคนไข้ถูกส่งมาพบหมอ หมอก็จะดูประวัติ ผลเลือด ผลการตรวจต่างๆ นอกจากนี้ก็จะพูดคุยสอบถาม และทำการตรวจเพิ่มเติมตามแนวทางของโรคที่คาดหมาย เพื่อหาสาเหตุและทำการวินิจฉัยให้ตรงโรค จากนั้นก็ทำการรักษาหรือส่งรักษาและติดตามผลไปตามกระบวนการ รวมถึงการป้องกันการลุกลามและการกำเริบของตัวโรคต่อไป”
วิธีการตรวจและวิวัฒนาการในการรักษาโรคเลือด
ในกลุ่มคนไข้ที่ไม่ใช่โรคมะเร็ง ในเบื้องต้นคุณหมอรุจิรวี ก็จะทำการตรวจร่างกาย เจาะเลือด เพื่อวินิจฉัยให้ได้ว่าอาการซีดของคนไข้นั้นเกิดจากอะไร เช่น การขาดธาตุเหล็ก ขาดสารอาหารต่างๆ การมีเลือดออกเรื้อรัง หรือเกิดจากโรคประจำตัวต่างๆ
ส่วนคนไข้ที่พบว่ามีเกล็ดเลือดผิดปกติ ก็จะสาเหตุว่าเกิดเพราะอะไร จากโรคตับหรือโรคอื่นๆ เมื่อพบสาเหตุก็จะได้รักษาอย่างตรงจุด ในกรณีที่คนไข้มีปัญหาจากไขกระดูก ก็จะมีการเจาะตรวจไขกระดูกด้วย…
“จริงๆ แล้วหมอโรคเลือดจะดูแลคนไข้ค่อนข้างกว้าง โรคที่ดูแลก็มักทับซ้อนกับหมอเฉพาะทางด้านอื่นๆ แต่เราก็ทำงานร่วมกัน ถ้าพูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ หมอเป็นหมอที่หาสาเหตุของโรคให้หมอท่านอื่นๆ และวินิจฉัยให้สิ้นสุดว่า ภาวะอาการที่คนไข้นั้นคืออะไร มีสาเหตุจากอะไร เช่น ภาวะซีด ภาวะเลือดผิดปกตินั้น เกิดจากอะไร เมื่อสาเหตุพบแล้ว คุณหมอที่ส่งคนไข้มาตรวจก็จะทำการรักษาได้อย่างถูกต้องตรงตามสาเหตุของโรคนั่นเอง”
โรคมะเร็งที่เกี่ยวกับระบบเลือด ความซับซ้อนในการตรวจรักษา
ในกรณีของการตรวจและรักษามะเร็ง เป็นงานที่ค่อนข้างซับซ้อน และกลุ่มโรคมะเร็งที่เกี่ยวกับระบบเลือดก็พบบ่อย โดยเฉพาะมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่จะสร้างความเจ็บปวดทรมานให้กับคนไข้ และยิ่งเป็นโรคเรื้อรังแบบนี้ก็สร้างภาวะหดหู่ให้กับผู้ป่วย การรักษาก็ใช้เวลานาน แพทย์สาขานี้จึงต้องมีใจรักจริงๆ มิเช่นนั้นก็อาจเกิดการท้อแท้ได้…
“ในเรื่องของมะเร็ง โชคดีว่า ปัจจุบันก็มีมะเร็งหลายชนิดที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ด้วยยา ซึ่งก็มียาใหม่ๆ ที่มีคุณภาพดีกว่าหลายปีก่อนมากๆ เปอร์เซ็นต์ในการรักษาให้หายจึงสูงขึ้นมาก หรืออย่างน้อยๆ ถ้ายังไม่หาย ผู้ป่วยก็สามารถมีชีวิตยืนยาวได้อย่างมีคุณภาพ แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย รวมทั้งการสนองตอบต่อยาของตัวผู้ป่วยด้วย แต่หากกล่าวโดยองค์รวมแล้ว ทั้งด้านเทคโนโลยีและตัวยาได้มีการพัฒนาขึ้นมาก ทำให้คนไข้มีทางเลือกมากขึ้น และมีโอกาสหายขาดจากโรคสูงตามไปด้วย”
ใส่ใจดูแลและเต็มที่ในทุกการรักษา
ที่แผนกอายุรศาสตร์โรคเลือด มีคุณหมอรุจรวี ดูแลรักษาคนไข้ด้วยความใส่ใจ และนอกเหนือจากความเชี่ยวชาญของคุณหมอแล้ว ทางโรงพยาบาลยังมีทีมแพทย์เฉพาะทางในสาขาต่างๆ ที่พร้อมดูแลรักษาคนไข้ร่วมกัน มีอุปกรณ์การแพทย์ที่ได้มาตรฐาน และมีการเชื่อมต่อกับเครือข่ายห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ ห้องปฏิบัติการศูนย์วินิจฉัยโรคเลือด ที่มีผู้เชี่ยวชาญในการตรวจและดูผลแล็บอย่างรวดเร็ว…